Każdy, kto próbował odchudzać się w parze z przyjacielem czy partnerem, wie, że efekty mogą być bardzo różne – mimo że jadłospis i plan ćwiczeń były identyczne. Jedna osoba gubi kilogramy szybko, a druga zauważa tylko niewielkie zmiany. Dlaczego tak się dzieje? Powód tkwi w naszej biologii, hormonach i stylu życia.
1. Genetyka – nasz „program startowy”
Każdy z nas rodzi się z innym zestawem genów, które wpływają na to, jak metabolizujemy białka, tłuszcze i węglowodany.
-
Niektóre osoby mają naturalnie wyższy spoczynkowy metabolizm, co oznacza, że spalają więcej kalorii nawet w czasie odpoczynku.
-
Inne geny wpływają na to, jak szybko odkłada się tkanka tłuszczowa czy jak reagujemy na ograniczenie kalorii.
-
Są też osoby genetycznie predysponowane do lepszego lub gorszego wykorzystania glukozy – to ma ogromne znaczenie przy diecie bogatej w węglowodany.
???? To tłumaczy, dlaczego ta sama dieta może dawać różne rezultaty.
2. Hormony – niewidoczni regulatorzy masy ciała
Hormony to chemiczni „dyrygenci” w naszym organizmie i mają ogromny wpływ na odchudzanie.
-
Insulina reguluje poziom cukru we krwi. Jej nadmiar (np. przy insulinooporności) sprzyja odkładaniu tłuszczu.
-
Leptyna odpowiada za uczucie sytości – jej zaburzone działanie może powodować, że jemy więcej niż potrzebujemy.
-
Kortyzol (hormon stresu) w nadmiarze utrudnia spalanie tłuszczu i sprzyja „napadom” głodu.
-
Hormony tarczycy (T3, T4) bezpośrednio wpływają na tempo metabolizmu – ich niedobór spowalnia odchudzanie.
3. Styl życia – więcej niż tylko dieta
To, ile śpimy, jak bardzo się stresujemy i ile się ruszamy, ma często większe znaczenie niż sama dieta.
-
Sen: brak snu obniża poziom leptyny i podnosi grelinę (hormon głodu), co prowadzi do przejadania się.
-
Stres: przewlekły stres podnosi kortyzol, co sprzyja odkładaniu tłuszczu w okolicach brzucha.
-
Aktywność codzienna: nie tylko trening się liczy – osoba, która dużo chodzi, stoi i rusza się w pracy, spali znacznie więcej kalorii niż ktoś, kto siedzi cały dzień przy biurku.
4. Różnice w metabolizmie
Nasz spoczynkowy metabolizm (BMR) może się różnić nawet o kilkaset kalorii między osobami o tej samej wadze i wzroście.
-
Jedna osoba spali 1700 kcal „na nicnierobieniu”, a inna tylko 1400 kcal.
-
Z wiekiem metabolizm zwalnia, szczególnie gdy tracimy masę mięśniową.
-
Mężczyźni zwykle chudną szybciej niż kobiety, bo mają większą masę mięśniową, a mięśnie spalają więcej kalorii niż tkanka tłuszczowa.
5. Psychologia i nawyki żywieniowe
Choć dieta na papierze może wyglądać tak samo, różni się sposób jej realizacji:
-
Jedna osoba trzyma się planu w 100%, inna „po kryjomu” podjada przekąski.
-
Różne podejście do alkoholu, napojów słodzonych czy „małych grzeszków” może znacząco wpływać na bilans kaloryczny.
-
Motywacja i konsekwencja to czynniki, które w praktyce robią ogromną różnicę.
To, że dwie osoby chudną inaczej na tej samej diecie, nie oznacza, że jedna „oszukuje”, a druga ma „lepsze geny”. Na tempo utraty wagi wpływa wiele czynników naraz: genetyka, hormony, metabolizm, styl życia i psychika. Dlatego najlepsze efekty daje podejście indywidualne – zamiast kopiować dietę kolegi, warto dopasować plan do własnych potrzeb i możliwości organizmu.
